Χειμώνας: τι έκπληξη!

Έκπληκτοι οι ζώντες σε πεδινές παραθαλάσσιες πόλεις διαπίστωσαν ότι οι προειδοποιήσεις δεν ήταν υπερβολικές. Ότι ο βαρύς χειμώνας δεν ανήκει στις αφηγήσεις της γιαγιάς κι ότι η "υπερθέρμανση του πλανήτη" δεν καταργεί το χιόνι και την παγωνιά από τη Μεσόγειο. Ακόμη και ενημερωμένοι άνθρωποι έδειξαν να μη γνωρίζουν ότι το κλίμα κρίνεται από ιστορικά στοιχεία σε βάθος δεκαετιών και όχι από το τι θυμάται και διαισθάνεται ο καθένας.

Δεν μπορώ να φανταστώ ότι κανένας στον Δήμο Θεσσαλονίκης, ας πούμε, δεν είχε διαβάσει κάπου ότι η ελάχιστη καταγεγραμμένη θερμοκρασία στην πόλη είναι κοντά στο μείον δεκαπέντε. Ότι το μείον οκτώ που έζησα πριν μια βδομάδα εκεί - το ναδίρ της "Αριάδνης" - μπορεί να είναι κάτω του συνήθους αλλά δεν είναι δα και τόσο ανήκουστο. Οι προγνώσεις καιρού, παρόλο που συχνά αποκλίνουν, αυτή τη φορά ήταν σαφείς, και μάλιστα από αρκετές μέρες πιο πριν: αναμένεται ένα πολύ σοβαρό κύμα ψύχους. Όπως πάντα, αποδείχτηκε αδύνατο να πέσουν μέσα στον ακριβή χρόνο εκδήλωσης, κανείς ωστόσο δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν είχε προειδοποιηθεί.

,

Τι κάνεις λοιπόν, όταν έχεις προειδοποιηθεί; Τι κάνεις ως μονάδα (άτομο, νοικοκυριό, πολίτης) και τι ως ομάδα (φορέας, επιχείρηση, οργανωμένη κοινωνία); Στην πόλη, ειδικά στην πεδινή παραθαλάσσια πόλη καμιά φορά ξεχνάμε τις παλιές βασικές ανάγκες επιβίωσης του ανθρώπινου είδους, μεταξύ των οποίων και η στέγη - προστασία από το, εχμ, κρύο. Το θυμόμαστε καμιά φορά όταν μας πιάνει η ευαισθησία για αστέγους ή πρόσφυγες (συνήθως λέγοντας "κρίμα αλλά ας πρόσεχαν") ή συνηθέστερα όταν πονά η τσέπη από το κόστος θέρμανσης. Κι επειδή η πτώση κάτω από το μηδέν είναι αντικειμενικά σπάνια, δικαιολογούμαστε να μην έχουμε τα αντανακλαστικά του ορεινού ή βορειοευρωπαίου. Ωραία όλα αυτά - ξαναλέω όμως: είχαμε προειδοποιηθεί. Έρχεται πάγος και χιόνι: καλούμαστε αφενός να προστατευθούμε, αφετέρου να συνεχίσουμε να ζούμε και να λειτουργούμε.

Αυτό το δεύτερο, ειδικά στις πόλεις, είναι αδύνατο να επαφίεται μόνο στον πολίτη ή μόνο στην "πολιτεία". Θέλει κοινωνικό συμβόλαιο. Κι ούτε υπάρχει η πολυτέλεια (ειδικά σε μια χώρα που ζορίζεται) να μένει πίσω για τρεις ή δεκατρείς μέρες ένα σύνολο χιλιάδων ή εκατομμυρίων δρατηριοτήτων, με blanket (σαρωτικές) αποφάσεις που μαρτυρούν ευθυνοφοβία: "χιονάει πόλη, κλείσει πόλη" (σχολεία, δρόμους, υπηρεσίες κ.λπ.), ή με ανακοινώσεις εκ των υστέρων που κατηγορούν πάντα τον πολίτη - ή "τα μνημόνια". Ομοίως, δεν μπορεί να λειτουργήσει η κοινωνία αν δεν συνεισφέρει ο καθένας αυτό που του αναλογεί: υπεύθυνη συμπεριφορά από τους οδηγούς ή τους καταναλωτές νερού, στοιχειώδη θέρμανση και μέριμνα αντιολισθηρότητας (ή προειδοποιήσεις ολισθηρότητας) από τις διευθύνσεις σχολείων και άλλων υπηρεσιών - και λίγο φτυάρισμα και αλάτι μπροστά στην πρόσοψη της κάθε ιδιοκτησίας. Στοιχίζει πολύ; Κρατάει πολύ; Θέλει πολλή σκέψη; Ή μήπως νομίζουμε ότι το κοινωνικό συμβόλαιο είναι δουλειά για πολιτικούς και δικηγόρους;