10 Φεβ 2015

Θα αστειεύεστε, κύριε Φάιμαν!

Πυρετός το σαββατόβραδο που μας πέρασε στο Υπουργείο Οικονομικών. Με σχετική έκπληξη πληροφορήθηκε η κοινή γνώμη τη συνεργασία του Γιάνη Βαρουφάκη με τα στελέχη του Ποταμιού, Θεοχάρη "Sirhan Sirhan" Θεοχάρη και Αντιγόνη Λυμπεράκη.

Κακώς ξαφνιαστήκαμε. Μπορεί το κόμμα του Σταύρου Θεοδωράκη να μην αποτέλεσε κυβερνητικό εταίρο του νικητή των εκλογών ΣύΡιζΑ, ωστόσο οι εκατέρωθεν πόρτες έμειναν ανοικτές, με αφορμή την εθνική υπόθεση της διαπραγμάτευσης με τους εταίρους στην Ε.Ε. Το Ποτάμι ποτέ δεν έκρυψε την επιθυμία του να συνεργαστεί σε κεντροαριστερό κυβερνητικό σχήμα, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν πιθανή την πραγματοποίηση αυτής της επιθυμίας, ακόμη και στην τρέχουσα τετραετία, ειδικά αν περάσει ο μήνας του μέλιτος και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες αρχίσουν να θέτουν κόκκινες ή μάλλον μαύρες γραμμές σε ζητήματα στα οποία διαφωνούν ριζικά.

Φεύγοντας μετά το τέλος της συνάντησης με τα πόδια, κινούμενος σαν απλός άνθρωπος προς το αγαπημένο στέκι Ράτκα, ο Βαρουφάκης φωτογραφήθηκε με σακίδιο στην πλάτη. Λίγοι είχαν προσέξει ότι το σακίδιο αυτό το κρατούσε κατά την άφιξή του ο Θεοχάρης. Κι ακόμη λιγότεροι κατάλαβαν σε ποιον ανήκει αυτό το σακίδιο.











Ο Θεοδωράκης με μεγάλη δυσκολία έκρυψε τη δυσαρέσκειά του απέναντι στον Τσίπρα όταν εκείνος τηλεφωνικά του ζήτησε να στείλει το Θεοχάρη στο γραφείο της οδού Νίκης, σαββατιάτικα. Θεωρούσε ότι η προθυμία του είχε παρεξηγηθεί, με κίνδυνο να τον έχει σήκω-σήκω, κάτσε-κάτσε ο νέος πρωθυπουργός. Μαλάκωσε όμως όταν ο Αλέξης του εξήγησε τις δυσκολίες του. Εμ τον στρίμωχναν οι ευρωπαίοι, εμ δεν έβρισκε κανέναν πρόθυμο ανάμεσα στους ασυμβίβαστους των ΑνΕλ να συζητήσει το σενάριο ενός λογικού συγκερασμού. Δέχτηκε λοιπόν να στείλει το Χάρη, αλλά από κοντά δεν παρέλειψε να βάλει την Αντιγόνη, αφενός γιατί πάντα έβαζε δυο-δυο σε κάθε τέτοια αποστολή (ο ένας να φοβάται τον άλλο), αφετέρου γιατί η συγκεκριμένη ήταν στοχοποιημένη από τους Συριζαίους για κάποια ατυχή της ανάρτηση - κι έτσι ήθελε να τη σπάσει λίγο στον Τσίπρα.

Παραδίδοντας το σακίδιο στο Γιάνη, ο Χάρης του είπε ότι προορίζεται για τον πρωθυπουργό. Ο Θεοδωράκης χαρίζει το σήμα κατατεθέν του στον Τσίπρα για γούρι, για να το πάρει μαζί του στην επόμενη περιοδεία του στην Ευρώπη. Μία μόνο παράκληση είχε: να μην πάρει δημοσιότητα αυτή του η χειρονομία. Το σακίδιο αυτό σήμαινε πολλά για το Σταύρο και με δυσκολία το αποχωρίζεται, ελπίζοντας ότι ο Αλέξης θα εκτιμήσει τον ιδιαίτερο συμβολισμό, με στόχο την εδραίωση μιας νέας και ελπιδοφόρας πολιτικής φιλίας. Ο Χάρης παρακάλεσε το Γιάνη να μην το ανοίξει, αλλά απλά να το δώσει στον πρωθυπουργό, μαζί με ένα σφραγισμένο φάκελο με την ένδειξη "Αλέξη Τσίπρα, Ιδίοις Αυτού Χερσί".

Ο Τσίπρας ξαφνιάστηκε όταν ο Βαρουφάκης εμφανίστηκε το πρωί της Κυριακής στο διαμέρισμα της Κυψέλης κρατώντας το σακίδιο και το φάκελο. Επειδή βιαζόταν, πήρε μαζί του το μήνυμα στο χαρτοφύλακα με το σχέδιο των προγραμματικών δηλώσεων. Το ίδιο βράδυ, αφού τελείωσε την τελευταία του πρόβα πριν βγει στο βήμα, βρήκε λίγο χρόνο και άνοιξε το φάκελο. Ήταν ένα ευγενικό γράμμα από το Σταύρο, ιδιόχειρο με τα χαρακτηριστικά ορθογραφικά λάθη του προέδρου του Ποταμιού. Το περιεχόμενο ήταν σχεδόν συγκινητικό. Τον διαβεβαίωνε ότι σε αυτό το σακίδιο θα έβρισκε μερικά μικρά, ίσως ευτελή πράγματα, που όμως θα του ήταν χρήσιμα στις επόμενες επαφές του με τον, "βρόμικο καμιά φορά, αλλά και σαγινεφτικό, κόσμο των Ευρωπαίων ηγετών". Θερμή παράκληση, να μην ανοίξει το σακίδιο παρά μόνο στη διάρκεια της επόμενης συνάντησής του, αυτής με τον αυστριακό του ομόλογο. "Εμπιστέψου με, θα τον κερδήσεις έτσι" έγραψε κλείνοντας ο Θεοδωράκης.

Η συγκίνηση από το ζεστό μήνυμα του Σταύρου έπαιξε κι αυτή το ρόλο της στο περίφημo βούρκωμα του Αλέξη Τσίπρα στην παρθενική του ομιλία ως πρωθυπουργός στη Βουλή.

Την επόμενη μέρα στη Βιέννη, το κρύο ήταν τσουχτερό και στην πολυδιαφημισμένη διαδήλωση συμπαράστασης είχαν πάει τρεις κι ο κούκος. Ευτυχώς, η υποδοχή που επιφύλαξε ο αυστριακός καγκελάριος Φάιμαν ήταν θερμή. Με την απλότητα και τη νεανικότητά του, ο Αλέξης Τσίπρας κέρδισε τον έμπειρο και γερμανόφωνο (σημαντικό αυτό) πολιτικό. Εμφανίστηκε για μια ακόμα φορά ντυμένος casual. Και κάτι παραπάνω. Στην πλάτη φορούσε ένα φθαρμένο σακίδιο.















Φάιμαν και Τσίπρας ξεκίνησαν τη συνάντησή τους χωρίς συμβούλους και διερμηνείς, μόνοι τους μπροστά στο τζάκι της καγκελαρίας. Ο έλληνας πρωθυπουργός ήταν πραγματικά ανήσυχος. Αποφάσισε να ανοίξει την καρδιά του και τα χαρτιά του στον Φάιμαν.

Στον "μίστερ τσάνσελορ" εξήγησε ότι αναγκάζεται να περιπλανιέται όπως λέει και το ελληνικό τραγούδι, με το δισάκι του στον ώμο. Κι αυτό γιατί η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. "They ask for plan B, but the truth is, I don't even have a plan A", είπε στον αποσβολωμένο συνομιλητή του. "Just this", συμπλήρωσε και του έδωσε το πάκο με τα φυλλάδια, από το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης μέχρι και την προεκλογική του εκστρατεία.

"And that", συμπλήρωσε δείχνοντας το σακίδιο, που στο μεταξύ είχε ακουμπήσει μπροστά στα πόδια του. Πιο αυθόρμητα κι από φιλοκυβερνητικό συλλαλητήριο, άνοιξε το φερμουάρ του σακιδίου, ψαχούλεψε κι έβγαλε το περιεχόμενό του, έναν κύλινδρο περιτυλιγμένο με χαρτί.

Το κοίταξε καλά, κρύβοντας επιμελώς την έκπληξή του. Έπρεπε να φερθεί ψύχραιμα. Έπρεπε να το έχει σκεφτεί, ότι ο πνευματώδης Θεοδωράκης θα του έκανε πλάκα. Στα χέρια του, ο Τσίπρας κρατούσε ένα ρολό χαρτί υγείας, σε συσκευασία που έγραφε με μεγάλα κόκκινα γράμματα "Made in Venezuela".

Με μεγάλη ευστροφία, ο Τσίπρας έσωσε την παρτίδα. Σκέφτηκε γρήγορα και συνέχισε. Δεν πρέπει να κοιτάμε το περιτύλιγμα, είπε στον αυστριακό καγκελάριο. Πρέπει να κοιτάμε μπροστά - και να δημιουργούμε.

Είχε ξεπεράσει το άγχος και η γλώσσα του πήγαινε ροδάνι. Μπροστά σ' ένα τζάκι σαν κι αυτό, πριν από εβδομήντα χρόνια, δυο μεγάλοι ηγέτες αποφάσισαν το μέλλον των Βαλκανίων. Ο Τσώρτσιλ και ο Στάλιν, όπως μοίρασαν και τη δική σας χώρα, και την πόλη αυτή που βρισκόμαστε, έτσι μοίρασαν και τη δική μου χώρα. 

Ο Τσίπρας αναφερόταν βεβαίως στη συμφωνία της χαρτοπετσέτας, όπου ο Τσώρτσιλ σημείωσε τα ποσοστά επιρροής δυτικών και σοβιετικών στην Ελλάδα και άλλες χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης, αρκετούς μήνες πριν τις επίσημες συναντήσεις των συμμάχων στη Γιάλτα και το Πότσδαμ. Η Ελλάδα είχε "δοθεί" κατά 90% στους αγγλοαμερικανούς και κατά 10% στους σοβιετικούς. Αυτό το 10% ήταν το αιώνιο πλαφόν της ελληνικής αριστεράς μετά την ήττα στον εμφύλιο και παρά τη σύντομη αναλαμπή της ΕΔΑ το ΄58. Για πολλές δεκαετίες - μέχρι που ήρθε η κρίση και το μνημόνιο, και όλα άλλαξαν.

Τα ποσοστά αλλάζουν, όταν το θέλει ο λαός. Ο Φάιμαν, που όλη την ώρα άκουγε σιωπηλός την αναδρομή του Τσίπρα, ένευσε καταφατικά. Ο έλληνας πρωθυπουργός συνέχισε: "Until now, the memorandum is take-it or leave-it. Either one hundred percent memorandum, or zero memorandum. But we have a new proposal. Yanis Varoufakis has a proposal. You know Yanis, don't you?" Και πριν προλάβει να απαντήσει ο Φάιμαν, ο Τσίπρας έσκισε - όχι το μεμοράντουμ - το περιτύλιγμα, το made in Venezuela. "Do you have a pen?"

Με το στυλό του εμβρόντητου Φάιμαν, κι ακουμπώντας το χαρτί σε ένα από τα φυλλάδια για να πιάσει το μελάνι, ο Τσίπρας ξεκίνησε να γράφει. Σκέφτηκε πόσο αστείο ήταν, που αντί για τη συμφωνία της κολοτούμπας* - για την οποία του την είχαν στημένη οι πάσης φύσεως πολιτικοί του αντίπαλοι, συμπεριλαμβανομένων των εσωκομματικών - είχε μόλις ξεκινήσει να συντάσσει τη συμφωνίια του κολόχαρτου*. "Today 100% memorandum", έγραψε στο πάνω μέρος. "Tomorrow 65% memorandum, 35% not", συμπλήρωσε σε δεύτερη γραμμή, έκοψε τη λωρίδα του χαρτιού και την έδωσε στο Φάιμαν μαζί με το στυλό.

Ο αυστριακός μετά από λίγη σκέψη διόρθωσε τα ποσοστά. Τα έκανε 80-20. "Θα αστειεύεστε κύριε Φάιμαν!" είπε αυθόρμητα στα ελληνικά ο Τσίπρας. Εβδομήντα-τριάντα, αντιπρότεινε. Ο οικοδεσπότης του ξαναπήρε το χαρτί και τα μετέτρεψε σε 75-25.

"Την κολοκυθιά θα παίζουμε τώρα;" αντέτεινε ενοχλημένα ο Αλέξης.

"Excuse me?"

"...Never mind!" είπε ο Τσίπρας. Θυμήθηκε ότι, σύμφωνα με την αφήγηση, ο Στάλιν στη συνάντηση του 1944 είχε προτείνει να πετάξουν στο τζάκι τη χαρτοπετσέτα με τα ποσοστά. Ο Τσώρτσιλ αρνήθηκε και κράτησε το ασυνήθιστο ντοκουμέντο.

Το τζάκι ήταν δίπλα. Ο πειρασμός ήταν μεγάλος. Ο Τσίπρας ήταν απογοητευμένος. Πήγε να πετάξει στη φωτιά το χαρτί με τα ποσοστά. Ο Φάινμαν του έπιασε το χέρι. Μανία κι αυτοί οι ευρωπαίοι να τον πιάνουν απ' το χεράκι. Τον ενοχλούσε αυτή η συγκατάβαση απέναντι στον "άπειρο" πρωθυπουργό. Αποφάσισε όμως να του δώσει μια ευκαιρία και να μην επιμείνει. Δεν είχε τίποτα να χάσει.

"I think I have the solution", είπε ο Φάιμαν και πήγε στην πόρτα. Την άνοιξε και φώναξε κάτι στα γερμανικά. Μετά από ενάμισι λεπτό εμφανίστηκε ένας τεχνίτης με γαλάζια φόρμα εργασίας. Κρατούσε ένα βαλιτσάκι στο δεξί του χέρι. Το έδωσε στον καγκελάριο, έκανε μεταβολή και αποχώρησε.

Ο Φάιμαν ακούμπησε το βαρύ βαλιτσάκι δίπλα στο σακίδιο του Αλέξη, δηλαδή το σακίδιο του Σταύρου. Ο Τσίπρας το σήκωσε στα γόνατά του και το περιεργάστηκε. Στο πλάι η αυτοκόλλητη ετικέτα είχε ένα γνώριμο λογότυπο, με τέσσερα γράμματα.

Ο αυστριακός ξετύλιξε λίγο ακόμα χαρτί και άρχισε να γράφει με σιγουριά την επόμενη εκδοχή της σύγχρονης συμφωνίας των ποσοστών.

Εβδομήντα τοις εκατό μνημόνιο, όπως πρότεινε ο Βαρουφάκης - και τριάντα τοις εκατό η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, αυτό το θαυματουργό βαλιτσάκι με το τετραγράμματο λογότυπο.

Όλα καλά λοιπόν.


*Για την ορθογραφία της λέξης κολοτούμπα έγινε αρκετή συζήτηση. Κάποιοι σεμνά επιμένουν να τη γράφουν με όμικρον, παρά τη σαφή υπόδειξη για χρήση του ωμέγα από πλευράς ενός καλού γνώστη της ελληνικής γλώσσας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: