Η ιδέα της επιστροφής ενός ηγέτη με στόχο τη δικαίωση είναι παμπάλαιη. Λέγεται ότι είναι σωστό να έχει ο καθένας μια δεύτερη ευκαιρία. Στο Πιστεύω, ο Κύριος μνημονεύεται ως "πάλιν ερχόμενος μετά δόξης". Όσο κι αν στο παιδικό παιχνίδι (και στο κάθε παιχνίδι) οι καλοί τρόποι επιβάλλουν να μάθουμε (και) να χάνουμε, η ήττα δεν αντέχεται για πάντα. Ελπίζουμε στην εκδίκηση - στην επιστροφή, για να το πούμε πιο ανώδυνα. Πολλώ δε μάλλον αν πρόκειται για επιστροφή στη γλυκιά εξουσία.
Για τους ηγέτες που εκτίθενται στη βάσανο των εκλογών, υπάρχει ένα τέχνασμα που το έχουμε δει ουκ ολίγες φορές. Αποχωρούν όταν τα πράγματα - με δική τους συνευθύνη - αρχίζουν να χειροτερεύουν. Μετά από την καταστροφή, επανέρχονται. Συνήθως, παρέα με μια αφήγηση που διευκολύνει τους υποστηρικτές τους, εθελοτυφλώντας (εξαιρούνται οι χρήσιμοι ηλίθιοι), να βρουν μια καλή δικαιολογία για να τους ψηφίσουν.
Η Ελλάδα το είδε αυτό το έργο το 1920 με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που βλέποντας το στρατιωτικό και διπλωματικό αδιέξοδο προκήρυξε πρόωρες εκλογές, άφησε τους αντιπάλους του (και νικητές της αναμέτρησης) να χάσουν τον πόλεμο και επανήλθε μετά δόξης στην κατεστραμμένη Ελλάδα - και την υπερχρέωσε.
Το είδε με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή που έφυγε το 1963 αφήνοντας τα ακραία στοιχεία της παράταξής του να επιβάλουν την ατζέντα τους σε Ελλάδα και Κύπρο. Επανήλθε και αυτός μετά δόξης μετά από 2 δικτατορίες και την κυπριακή τραγωδία. Άφησε κι αυτός προβλήματα στην οικονομία φεύγοντας.
Το είδε με τον Ανδρέα Παπανδρέου που έκανε comeback σε τέσσερα μόλις χρόνια από τα σκάνδαλα που τον έριξαν. Με τον Αντώνη Σαμαρά, που το 2004 έμοιαζε ξοφλημένος και το 2012 σχημάτισε την πρώτη πραγματική κυβέρνηση συνεργασίας των τελευταίων 60 χρόνων, περίπου σαν να μην είχε συμβεί τίποτα (ούτε τα μακεδονικά νούμερα ούτε η λυσσαλέα αντίθεσή του στα μέτρα δανεισμού της Ελλάδας). Πάει να το δει με το Γιώργο Παπανδρέου και τον Κώστα Καραμανλή, που λέγεται ότι σχεδιάζουν κι εκείνοι τα δικά τους comeback, συνοδευόμενα από τις αντίστοιχες αφηγήσεις - έγραψα πρόσφατα για αυτή του ΓΑΠ και "χρωστάω" ακόμη την αντίστοιχη της Ραφήνας. (Και οι παραπάνω, ανεξαιρέτως, τεράστια προβλήματα άφησαν/αφήνουν φεύγοντας στην οικονομία. Φαίνεται είναι ίδιον των μεγάλων ηγετών.)
Πριν καμιά δεκαριά χρόνια ένας συνομιλητής μου παθιασμένα καταφερόταν κατά των πρωθυπουργών "μιας χρήσης" όπως ο Κώστας Σημίτης. Δεν ήταν καθόλου ηλίθιος, ήξερε τι έλεγε και είχε επιχειρήματα (στα οποία υπάρχει και αντίλογος - δεν είναι της παρούσης). Δεν θέλω όμως να θεωρώ ως αναπόδραστη μοίρα μας την εναλλαγή ανάμεσα σε "σωτήρες" (συγκεκριμένων πολιτικών οικογενειών κατά κανόνα) με αλληλοαντικρουόμενες - αλλά τελικά συμπληρωματικές - "αφηγήσεις" και καταστροφές. Ανάμεσα στην ανάλωση και την ανακύκλωση θα έπρεπε να υπάρχει ένας τρίτος δρόμος.
Για τους ηγέτες που εκτίθενται στη βάσανο των εκλογών, υπάρχει ένα τέχνασμα που το έχουμε δει ουκ ολίγες φορές. Αποχωρούν όταν τα πράγματα - με δική τους συνευθύνη - αρχίζουν να χειροτερεύουν. Μετά από την καταστροφή, επανέρχονται. Συνήθως, παρέα με μια αφήγηση που διευκολύνει τους υποστηρικτές τους, εθελοτυφλώντας (εξαιρούνται οι χρήσιμοι ηλίθιοι), να βρουν μια καλή δικαιολογία για να τους ψηφίσουν.
Η Ελλάδα το είδε αυτό το έργο το 1920 με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που βλέποντας το στρατιωτικό και διπλωματικό αδιέξοδο προκήρυξε πρόωρες εκλογές, άφησε τους αντιπάλους του (και νικητές της αναμέτρησης) να χάσουν τον πόλεμο και επανήλθε μετά δόξης στην κατεστραμμένη Ελλάδα - και την υπερχρέωσε.
Το είδε με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή που έφυγε το 1963 αφήνοντας τα ακραία στοιχεία της παράταξής του να επιβάλουν την ατζέντα τους σε Ελλάδα και Κύπρο. Επανήλθε και αυτός μετά δόξης μετά από 2 δικτατορίες και την κυπριακή τραγωδία. Άφησε κι αυτός προβλήματα στην οικονομία φεύγοντας.
Το είδε με τον Ανδρέα Παπανδρέου που έκανε comeback σε τέσσερα μόλις χρόνια από τα σκάνδαλα που τον έριξαν. Με τον Αντώνη Σαμαρά, που το 2004 έμοιαζε ξοφλημένος και το 2012 σχημάτισε την πρώτη πραγματική κυβέρνηση συνεργασίας των τελευταίων 60 χρόνων, περίπου σαν να μην είχε συμβεί τίποτα (ούτε τα μακεδονικά νούμερα ούτε η λυσσαλέα αντίθεσή του στα μέτρα δανεισμού της Ελλάδας). Πάει να το δει με το Γιώργο Παπανδρέου και τον Κώστα Καραμανλή, που λέγεται ότι σχεδιάζουν κι εκείνοι τα δικά τους comeback, συνοδευόμενα από τις αντίστοιχες αφηγήσεις - έγραψα πρόσφατα για αυτή του ΓΑΠ και "χρωστάω" ακόμη την αντίστοιχη της Ραφήνας. (Και οι παραπάνω, ανεξαιρέτως, τεράστια προβλήματα άφησαν/αφήνουν φεύγοντας στην οικονομία. Φαίνεται είναι ίδιον των μεγάλων ηγετών.)
Πριν καμιά δεκαριά χρόνια ένας συνομιλητής μου παθιασμένα καταφερόταν κατά των πρωθυπουργών "μιας χρήσης" όπως ο Κώστας Σημίτης. Δεν ήταν καθόλου ηλίθιος, ήξερε τι έλεγε και είχε επιχειρήματα (στα οποία υπάρχει και αντίλογος - δεν είναι της παρούσης). Δεν θέλω όμως να θεωρώ ως αναπόδραστη μοίρα μας την εναλλαγή ανάμεσα σε "σωτήρες" (συγκεκριμένων πολιτικών οικογενειών κατά κανόνα) με αλληλοαντικρουόμενες - αλλά τελικά συμπληρωματικές - "αφηγήσεις" και καταστροφές. Ανάμεσα στην ανάλωση και την ανακύκλωση θα έπρεπε να υπάρχει ένας τρίτος δρόμος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου