Με τα κυκλοφοριακά της Κορίνθου έχω ασχοληθεί αρκετές φορές σε αυτό το ιστολόγιο. Μένω στην πόλη από το 2007 και την είδα "να αλλάζει κι όμως να μένει ίδια". Με απασχόλησαν (μεταξύ άλλων) το ποδήλατο, που χάρη στην επιπεδότητα του τόπου το ξανάμαθα, οι δημόσιες συγκοινωνίες, οι κόμβοι κι οι ανολοκλήρωτες οδικές συνδέσεις. Παίρνοντας ως βάση την πρόσφατη ταξινόμηση ζητημάτων που (θα έπρεπε να) εμπεριέχονται στη συγκοινωνιολογική εξέταση ενός δήμου (όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι), προσπαθώ να συντάξω ένα δωδεκάλογο, μια και - μετά από όλες τις ενδιαφέρουσες μετοικήσεις που έχω κάνει στη ζωή μου - αισθάνομαι περισσότερο σαν τον ποιητικό ήρωα του Παλαμά και όχι σαν Μωυσής, ΙΟΑΣ(αφ) ή παραπλήσιος συντάκτης/κομιστής δεκαλόγων.
(1) ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ. Ο δημότης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα εξυπηρέτησης από λεωφορείο με συχνότητα κάθε 15-20 λεπτά (για 15 ώρες τις καθημερινές και το μισό Σάββατο), τουλάχιστον στον άξονα ανάμεσα στο κέντρο και τις δύο βασικές γειτονιές των λόφων (Συνοικισμό και Άγιο Γεώργιο). Οτιδήποτε λιγότερο απ' αυτό, δεν είναι αστική συγκοινωνία. Οι ήδη υπάρχουσες γραμμές χρειάζονται κι αυτές βελτιστοποίηση.
(2) ΔΙΚΤΥΑ ΠΕΖΩΝ ΚΑΙ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ. Η παρέμβαση του 2010 (πεζοδρομήσεις και ποδηλατόδρομος) ήταν καταλυτική αλλά τα δίκτυα υστερούν σε ασφάλεια και "αναγνωσιμότητα". Σημαντικό μέρος αυτών των δικτύων - που θέλει βελτιώσεις - είναι οι διαβάσεις στη διασταύρωση με σημαντικούς οδικούς άξονες. Επίσης, η ντροπή με τα εξαφανισμένα δημοτικά ποδήλατα θα σημαδεύει πάντα όσους διαχειρίστηκαν τόσο επιπόλαια το θέμα.
(3) "Ο ΔΡΟΜΟΣ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ". Η "νέα" εθνική οδός, μεταξύ Δέλτα και Μορέα, μπορεί και πρέπει να ενταχθεί στον ιστό της πόλης, τώρα που η υπερτοπική κυκλοφορία κινείται στον αυτοκινητόδρομο. Νέοι κόμβοι (π.χ. στρατόπεδο), νησίδες και παράδρομοι μπορούν να γίνουν χωρίς υπερβολικό κόστος.
(4) ΣΤΑΘΜΕΥΣΗ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ. Η ματαίωση του υπόγειου σταθμού στα Περιβολάκια δεν συνοδεύτηκε από μια συνολική εξέταση των αναγκών και των εναλλακτικών τρόπων διαχείρισης. Τις "ανάγκες" δεν μπορούμε να τις κρίνουμε με βάση το σημερινό χάος ("ιδία ευθύνη" χρήση του λιμενικού χώρου κ.λπ.) αλλά αφού προηγηθεί η βελτίωση συγκοινωνιών (σημείο 1) και ταυτόχρονα ξεκαθαριστούν τουλάχιστον δύο θέματα: (Α) ποιες ακριβώς είναι οι ανάγκες χώρου του λιμανιού και (Β) αν θέλει η τοπική κοινωνία να μπει στη λογική cross-financing (ελεγχόμενη στάθμευση που θα χρηματοδοτεί το σύστημα διαχείρισης κινητικότητας της πόλης, π.χ. συμπεριλαμβανομένου park-and-ride με μικρά λεωφορεία).
(5) ΣΤΑΘΜΟΣ ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΩΦΟΡΕΙΩΝ. Η σημερινή κατάσταση είναι τουλάχιστον αστεία. Η πόλη έχει διάφορους σταθμούς στο "δρόμο χωρίς όνομα" (σημείο 3), π.χ. στον Ισθμό και αλλού, συν τον "κεντρικό" δίπλα στον παλιό ΟΣΕ, συν την αφετηρία Εθνικής Αντιστάσεως και Αράτου. Η συγκέντρωση σε ένα σημείο θα διευκολύνει τη διαχείριση και την εξυπηρέτηση.
(6) ΕΝΔΟΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ. Τα κέντρα των πρώην δήμων (Άσσος/Λέχαιο, Σοφικό, Χιλιομόδι, Αθίκια) καθώς και τα κομβικά σημεία ενδιαφέροντος (κέντρο Κορίνθου, νέος σιδηροδρομικός σταθμός, νέος σταθμός υπεραστικών λεωφορείων - σημείο 5, Αρχαία Κόρινθος / Ακροκόρινθος κ.λπ.) πρέπει να ενταχθούν σε ένα συνεκτικό δίκτυο ενδοδημοτικής συγκοινωνίας (με συχνότητες σαφώς αραιότερες της αστικής). Κάτι ανάλογο (διαδημοτικό) πρέπει να επιδιωχθεί και ανάμεσα στην Κόρινθο και τα κέντρα των όμορων νέων δήμων (Λουτράκι και Βέλο/Βόχα) καθώς και τον Ισθμό.
(7) ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ. Απογραφή και αξιολόγηση (λειτουργικότητας και ασφάλειας) όλου του οδικού δικτύου αρμοδιότητας του δήμου. Συστηματικό πρόγραμμα συντήρησης. Σταδιακή βελτίωση συγκεκριμένων κόμβων και οδικών τμημάτων (π.χ. πύλη στρατοπέδου, βελτιώσεις στους κυκλικούς κόμβους που ήδη φτιαχτηκαν, σηματοδότηση άλλων κόμβων) - βλ. και σημείο 3.
(8) LOBBYING ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟ. Η σύνδεση με την πρωτεύουσα έχει περιθώριο να βελτιωθεί τόσο από πλευράς συχνότητας δρομολογίων (ημίωρη αντί για ωριαία) όσο και από πλευράς συνδέσεων (π.χ. ένα στα δύο δρομολόγια να οδηγεί στο κέντρο της Αθήνας και τον Πειραιά). Η τοπική κοινωνία πρέπει να το διεκδικήσει.
(9) ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΒΑΡΕΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ. Θα πρέπει να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες πρόσβασης και στάθμευσης των φορτηγών (λιμάνι, υπεραστικές μεταφορές) καθώς και λεωφορείων (τουριστικών, υπεραστικών - βλ. σημείο 5) με τη λιγότερη δυνατή όχληση σε περιοχές κατοικίας ή σε πεζοδρομημένα κέντρα.
(10) ΠΟΛΟΙ ΕΛΞΗΣ ΟΔΙΚΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ. Σχολεία, αθλητικές εγκαταστάσεις, παραλίες, τουριστικά αξιοθέατα, λαϊκές αγορές, άλλα κομβικά σημεία (βλ. σημείο 6) έχουν τις δικές τους ιδιαίτερες ανάγκες σήμανσης, πρόσβασης και στάθμευσης. Αυτές οι ανάγκες δεν είναι διαρκείς και συχνά δεν θα δικαιολογείται να καλυφθούν από δαπανηρές, υπερδιαστασιολογημένες υποδομές. Ούτε όμως πρέπει να αφήνονται στην Τροχαία ως "έκτακτα" προβλήματα - είναι συχνά προβλέψιμες και αντιμετωπίσιμες.
(11) ΠΟΤΑΜΙ. Να ολοκληρωθούν οι γέφυρες της Γ. Παπανδρέου / Κολοκοτρώνη στον Ξηριά. Τώρα. Πριν σκοτωθεί κόσμος.
(12) ΠΑΛΙΑ ΓΡΑΜΜΗ ΟΣΕ. Αν μείνει στην υπάρχουσα κατάσταση, διαιωνίζεται η ασχήμια. Χωρίς μεγάλες επενδύσεις, μπορεί να γίνει ένας άξονας αναψυχής, έστω για βάδισμα και μόνο.
Υστερόγραφο πρώτο: Τα όσα διαβάσατε είναι top-down δηλ. "αφ' υψηλού". Τα έγραψα κατά τη δική μου κρίση. Όποιος θελήσει να ασχοληθεί (κι όχι απλώς να επισημαίνει) θα πρέπει να συμπληρώσει το δωδεκάλογο (ή το δικό του κατάλογο) με διαβούλευση, δηλαδή με προτάσεις από τους ίδιους τους δημότες.
Υστερόγραφο δεύτερο: Πολλά από τα παραπάνω δεν είναι "στην (αποκλειστική) αρμοδιότητα του δήμου". Όλα όμως αφορούν τους δημότες και το δήμο και άρα δεν μπορεί να μην ασχοληθεί μαζί τους η δημοτική αρχή, αν θέλει να συνεισφέρει στη βελτίωση των "συνθηκών κινητικότητας" των κατοίκων και των επισκεπτών.
Υστερόγραφο τρίτο: Δείτε το σαν free advice. Έτσι για πλάκα, λέω να τα ξαναπούμε σε 5 χρόνια (με τις επόμενες δημοτικές εκλογές - καλά να είμαστε), να δούμε τι θα έχει γίνει, τι όχι, τι άλλο θα έχει προκύψει.
(1) ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ. Ο δημότης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα εξυπηρέτησης από λεωφορείο με συχνότητα κάθε 15-20 λεπτά (για 15 ώρες τις καθημερινές και το μισό Σάββατο), τουλάχιστον στον άξονα ανάμεσα στο κέντρο και τις δύο βασικές γειτονιές των λόφων (Συνοικισμό και Άγιο Γεώργιο). Οτιδήποτε λιγότερο απ' αυτό, δεν είναι αστική συγκοινωνία. Οι ήδη υπάρχουσες γραμμές χρειάζονται κι αυτές βελτιστοποίηση.
(2) ΔΙΚΤΥΑ ΠΕΖΩΝ ΚΑΙ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ. Η παρέμβαση του 2010 (πεζοδρομήσεις και ποδηλατόδρομος) ήταν καταλυτική αλλά τα δίκτυα υστερούν σε ασφάλεια και "αναγνωσιμότητα". Σημαντικό μέρος αυτών των δικτύων - που θέλει βελτιώσεις - είναι οι διαβάσεις στη διασταύρωση με σημαντικούς οδικούς άξονες. Επίσης, η ντροπή με τα εξαφανισμένα δημοτικά ποδήλατα θα σημαδεύει πάντα όσους διαχειρίστηκαν τόσο επιπόλαια το θέμα.
(3) "Ο ΔΡΟΜΟΣ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ". Η "νέα" εθνική οδός, μεταξύ Δέλτα και Μορέα, μπορεί και πρέπει να ενταχθεί στον ιστό της πόλης, τώρα που η υπερτοπική κυκλοφορία κινείται στον αυτοκινητόδρομο. Νέοι κόμβοι (π.χ. στρατόπεδο), νησίδες και παράδρομοι μπορούν να γίνουν χωρίς υπερβολικό κόστος.
(4) ΣΤΑΘΜΕΥΣΗ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ. Η ματαίωση του υπόγειου σταθμού στα Περιβολάκια δεν συνοδεύτηκε από μια συνολική εξέταση των αναγκών και των εναλλακτικών τρόπων διαχείρισης. Τις "ανάγκες" δεν μπορούμε να τις κρίνουμε με βάση το σημερινό χάος ("ιδία ευθύνη" χρήση του λιμενικού χώρου κ.λπ.) αλλά αφού προηγηθεί η βελτίωση συγκοινωνιών (σημείο 1) και ταυτόχρονα ξεκαθαριστούν τουλάχιστον δύο θέματα: (Α) ποιες ακριβώς είναι οι ανάγκες χώρου του λιμανιού και (Β) αν θέλει η τοπική κοινωνία να μπει στη λογική cross-financing (ελεγχόμενη στάθμευση που θα χρηματοδοτεί το σύστημα διαχείρισης κινητικότητας της πόλης, π.χ. συμπεριλαμβανομένου park-and-ride με μικρά λεωφορεία).
(5) ΣΤΑΘΜΟΣ ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΩΦΟΡΕΙΩΝ. Η σημερινή κατάσταση είναι τουλάχιστον αστεία. Η πόλη έχει διάφορους σταθμούς στο "δρόμο χωρίς όνομα" (σημείο 3), π.χ. στον Ισθμό και αλλού, συν τον "κεντρικό" δίπλα στον παλιό ΟΣΕ, συν την αφετηρία Εθνικής Αντιστάσεως και Αράτου. Η συγκέντρωση σε ένα σημείο θα διευκολύνει τη διαχείριση και την εξυπηρέτηση.
(6) ΕΝΔΟΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ. Τα κέντρα των πρώην δήμων (Άσσος/Λέχαιο, Σοφικό, Χιλιομόδι, Αθίκια) καθώς και τα κομβικά σημεία ενδιαφέροντος (κέντρο Κορίνθου, νέος σιδηροδρομικός σταθμός, νέος σταθμός υπεραστικών λεωφορείων - σημείο 5, Αρχαία Κόρινθος / Ακροκόρινθος κ.λπ.) πρέπει να ενταχθούν σε ένα συνεκτικό δίκτυο ενδοδημοτικής συγκοινωνίας (με συχνότητες σαφώς αραιότερες της αστικής). Κάτι ανάλογο (διαδημοτικό) πρέπει να επιδιωχθεί και ανάμεσα στην Κόρινθο και τα κέντρα των όμορων νέων δήμων (Λουτράκι και Βέλο/Βόχα) καθώς και τον Ισθμό.
(7) ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ. Απογραφή και αξιολόγηση (λειτουργικότητας και ασφάλειας) όλου του οδικού δικτύου αρμοδιότητας του δήμου. Συστηματικό πρόγραμμα συντήρησης. Σταδιακή βελτίωση συγκεκριμένων κόμβων και οδικών τμημάτων (π.χ. πύλη στρατοπέδου, βελτιώσεις στους κυκλικούς κόμβους που ήδη φτιαχτηκαν, σηματοδότηση άλλων κόμβων) - βλ. και σημείο 3.
(8) LOBBYING ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟ. Η σύνδεση με την πρωτεύουσα έχει περιθώριο να βελτιωθεί τόσο από πλευράς συχνότητας δρομολογίων (ημίωρη αντί για ωριαία) όσο και από πλευράς συνδέσεων (π.χ. ένα στα δύο δρομολόγια να οδηγεί στο κέντρο της Αθήνας και τον Πειραιά). Η τοπική κοινωνία πρέπει να το διεκδικήσει.
(9) ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΒΑΡΕΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ. Θα πρέπει να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες πρόσβασης και στάθμευσης των φορτηγών (λιμάνι, υπεραστικές μεταφορές) καθώς και λεωφορείων (τουριστικών, υπεραστικών - βλ. σημείο 5) με τη λιγότερη δυνατή όχληση σε περιοχές κατοικίας ή σε πεζοδρομημένα κέντρα.
(10) ΠΟΛΟΙ ΕΛΞΗΣ ΟΔΙΚΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ. Σχολεία, αθλητικές εγκαταστάσεις, παραλίες, τουριστικά αξιοθέατα, λαϊκές αγορές, άλλα κομβικά σημεία (βλ. σημείο 6) έχουν τις δικές τους ιδιαίτερες ανάγκες σήμανσης, πρόσβασης και στάθμευσης. Αυτές οι ανάγκες δεν είναι διαρκείς και συχνά δεν θα δικαιολογείται να καλυφθούν από δαπανηρές, υπερδιαστασιολογημένες υποδομές. Ούτε όμως πρέπει να αφήνονται στην Τροχαία ως "έκτακτα" προβλήματα - είναι συχνά προβλέψιμες και αντιμετωπίσιμες.
(11) ΠΟΤΑΜΙ. Να ολοκληρωθούν οι γέφυρες της Γ. Παπανδρέου / Κολοκοτρώνη στον Ξηριά. Τώρα. Πριν σκοτωθεί κόσμος.
(12) ΠΑΛΙΑ ΓΡΑΜΜΗ ΟΣΕ. Αν μείνει στην υπάρχουσα κατάσταση, διαιωνίζεται η ασχήμια. Χωρίς μεγάλες επενδύσεις, μπορεί να γίνει ένας άξονας αναψυχής, έστω για βάδισμα και μόνο.
Υστερόγραφο πρώτο: Τα όσα διαβάσατε είναι top-down δηλ. "αφ' υψηλού". Τα έγραψα κατά τη δική μου κρίση. Όποιος θελήσει να ασχοληθεί (κι όχι απλώς να επισημαίνει) θα πρέπει να συμπληρώσει το δωδεκάλογο (ή το δικό του κατάλογο) με διαβούλευση, δηλαδή με προτάσεις από τους ίδιους τους δημότες.
Υστερόγραφο δεύτερο: Πολλά από τα παραπάνω δεν είναι "στην (αποκλειστική) αρμοδιότητα του δήμου". Όλα όμως αφορούν τους δημότες και το δήμο και άρα δεν μπορεί να μην ασχοληθεί μαζί τους η δημοτική αρχή, αν θέλει να συνεισφέρει στη βελτίωση των "συνθηκών κινητικότητας" των κατοίκων και των επισκεπτών.
Υστερόγραφο τρίτο: Δείτε το σαν free advice. Έτσι για πλάκα, λέω να τα ξαναπούμε σε 5 χρόνια (με τις επόμενες δημοτικές εκλογές - καλά να είμαστε), να δούμε τι θα έχει γίνει, τι όχι, τι άλλο θα έχει προκύψει.
