Χωρίς να θέλω να κάνω τον έξυπνο και τον "μετά Χριστόν προφήτη" και θυμίζοντας ότι δεν είμαι οικονομολόγος, θεωρώ ωστόσο ότι αξίζει να αναδημοσιεύσω εδώ αυτούσια την ανάρτηση που είχα κάνει πριν από δύο χρόνια (της Υπαπαντής του 2010).
Έλεγα τότε ότι χρειαζόταν ένα ελεγχόμενο σοκ. Μείωση 10% σε κάθε μισθό και κάθε επίδομα, στο Δημόσιο και μετά κι αλλού. Δεν θα έλυνε αυτό τα προβλήματα, αν δεν θίγονταν και τα θεσμικά καρκινώματα που έκτοτε προβλήθηκαν (αλλά ελάχιστα "πειράχτηκαν"). Ίσως θα είχε όμως δείξει - διότι "η αγορά" είναι πρόβλεψη, άρα βασίζεται στην πεποίθηση και γενικότερα στην "ψυχολόγηση" - ότι γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια.
Κι αν το -10% τότε φαινόταν βαρύ, ας αναλογιστούμε πού βρίσκονται τα πράγματα σήμερα, που συζητιέται (επαναλαμβάνω: δύο ολόκληρα χρόνια μετά!) το επίπεδο αποδοχών του ιδιωτικού τομέα. Οι μεν δημόσιοι έχουν υποστεί απανωτές μειώσεις πολύ μεγαλύτερες (συνολικά) του -10%. Οι δε του ιδιωτικού τομέα το έχουν πληρώσει με ανεργία, καθυστερήσεις καταβολής αποδοχών, "οικειοθελείς" μειώσεις, πεσμένες δουλειές, κλείσιμο επιχειρήσεων... Όλοι μαζί, ζούμε τη νέκρα (οξύμωρο), την παράλογη φορολόγηση, την αβεβαιότητα - και φυσικά την "υποτίμηση" της χώρας και το χαντάκωμα των προοπτικών μας.
Τα φορολογικά μέτρα και το "μνημόνιο" του 2010 "ξέχασαν" να θίξουν τα μισθολογικά του ιδιωτικού τομέα. Και "με ανακούφιση" είδαμε (τον ίδιο Ιούνιο) εργοδότες και ΓΣΕΕ να κλείνουν τριετή (!) συμφωνία, χωρίς ούτε μία μείωση, αντιθέτως με αυξήσεις!
Οι χαχόλοι της ελληνικής ακρο- και λαϊκο-δεξιάς χαίρονται που ο Πούτιν, στην πρόσφατη ερμηνεία του για τα ελληνικά οικονομικά πάθη, υπονόησε ότι ο Μεγαλέξανδρος ήταν έλληνας. Οι σημερινοί ηγέτες μας πάντως απέφυγαν, έως τώρα, τις "απλές και δυναμικές λύσεις, τύπου γόρδιου δεσμού" (δηλ. λύσεις Μεγαλέξανδρου) για τις οποίες είχα γράψει στο ξεκίνημα του άρθρου. Μάλλον πρέπει να αποδεχτούμε ότι "δεν το 'χουμε" εμείς και περιμένουμε να μας το (επι)βάλουν οι "βάρβαροι" από το βορρά...
Καλή ανάγνωση!
Έλεγα τότε ότι χρειαζόταν ένα ελεγχόμενο σοκ. Μείωση 10% σε κάθε μισθό και κάθε επίδομα, στο Δημόσιο και μετά κι αλλού. Δεν θα έλυνε αυτό τα προβλήματα, αν δεν θίγονταν και τα θεσμικά καρκινώματα που έκτοτε προβλήθηκαν (αλλά ελάχιστα "πειράχτηκαν"). Ίσως θα είχε όμως δείξει - διότι "η αγορά" είναι πρόβλεψη, άρα βασίζεται στην πεποίθηση και γενικότερα στην "ψυχολόγηση" - ότι γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια.
Κι αν το -10% τότε φαινόταν βαρύ, ας αναλογιστούμε πού βρίσκονται τα πράγματα σήμερα, που συζητιέται (επαναλαμβάνω: δύο ολόκληρα χρόνια μετά!) το επίπεδο αποδοχών του ιδιωτικού τομέα. Οι μεν δημόσιοι έχουν υποστεί απανωτές μειώσεις πολύ μεγαλύτερες (συνολικά) του -10%. Οι δε του ιδιωτικού τομέα το έχουν πληρώσει με ανεργία, καθυστερήσεις καταβολής αποδοχών, "οικειοθελείς" μειώσεις, πεσμένες δουλειές, κλείσιμο επιχειρήσεων... Όλοι μαζί, ζούμε τη νέκρα (οξύμωρο), την παράλογη φορολόγηση, την αβεβαιότητα - και φυσικά την "υποτίμηση" της χώρας και το χαντάκωμα των προοπτικών μας.
Τα φορολογικά μέτρα και το "μνημόνιο" του 2010 "ξέχασαν" να θίξουν τα μισθολογικά του ιδιωτικού τομέα. Και "με ανακούφιση" είδαμε (τον ίδιο Ιούνιο) εργοδότες και ΓΣΕΕ να κλείνουν τριετή (!) συμφωνία, χωρίς ούτε μία μείωση, αντιθέτως με αυξήσεις!
Οι χαχόλοι της ελληνικής ακρο- και λαϊκο-δεξιάς χαίρονται που ο Πούτιν, στην πρόσφατη ερμηνεία του για τα ελληνικά οικονομικά πάθη, υπονόησε ότι ο Μεγαλέξανδρος ήταν έλληνας. Οι σημερινοί ηγέτες μας πάντως απέφυγαν, έως τώρα, τις "απλές και δυναμικές λύσεις, τύπου γόρδιου δεσμού" (δηλ. λύσεις Μεγαλέξανδρου) για τις οποίες είχα γράψει στο ξεκίνημα του άρθρου. Μάλλον πρέπει να αποδεχτούμε ότι "δεν το 'χουμε" εμείς και περιμένουμε να μας το (επι)βάλουν οι "βάρβαροι" από το βορρά...
Καλή ανάγνωση!
"Όλα 10% κάτω;" Μπααα...
Απλές και δυναμικές λύσεις, τύπου γόρδιου δεσμού, υπάρχει περίπτωση να δούμε, στο πλαίσιο αντιμετώπισης των οικονομικών προβλημάτων της σημερινής Ελλάδας;
Πριν το Ευρώ, η χώρα είχε ένα νόμισμα που - θεωρητικά - μπορούσε να το κάνει ό,τι ήθελε. Συνήθως το υποτιμούσε. Κάποιες φορές με αξιομνημόνευτη απλότητα.
Επί Παπάγου, με υπουργό "συντονισμού" τον Μαρκεζίνη (σημ.: εδώ και δεκαετίες κανείς δεν τολμά να ονομάσει έτσι το υπουργείο εθνικής οικονομίας - εξέλιπε η ψευδαίσθηση ότι κάποιος "μαέστρος" συντονίζει δραστηριότητες και πόρους), το δολλάριο ΗΠΑ πήγε στις 30 δρχ. (για την ακρίβεια 30.000 - τα τρία μηδενικά κόπηκαν), από 15 που είχε πριν. Απλό και δυναμικό.
Ακόμη πιο παλιά, ο αντιβενιζελικός Πρωτοπαπαδάκης το 1921 ενίσχυσε το δημόσιο ταμείο με ένα εξίσου απλό και δυναμικό μέτρο: κόβοντας όλα τα χαρτονομίσματα στα δύο. Ένα εικοσιπεντάδραχμο π.χ. κατέληγε να έχει αξία 12,5 δραχμών, που αντιστοιχούσε στο δεξιό του τμήμα, αυτό που παρέμενε στην κυκλοφορία. Τα αριστερά κομμάτια κάλυψαν τις "τρύπες" που είχε δημιουργήσει η πολυετής πολεμική περιπέτεια και ιδίως η αποτυχημένη μικρασιατική εκστρατεία.
Ακόμη και σήμερα που δεν υπάρχει το όπλο της υποτίμησης ή διολίσθησης, ίσως να μην έχει εκλείψει η δυνατότητα απλών και δυναμικών λύσεων. Θεωρητικά, ο Παπακωνσταντίνου θα μπορούσε να ορίσει ότι κάθε μισθός και κάθε επίδομα - στο Δημόσιο, αλλά θα έδινε τον τόνο και για αλλού - μειώνεται κατά 10%. Το ότι (μάλλον...) δεν θα το κάνει, το αποδίδει κανείς αφενός στην αντίδραση που θα ξεσήκωνε ένα τόσο brutal μέτρο (ασύμβατο με το πνεύμα διαβούλευσης που διέπει τα πράγματα σήμερα), αφετέρου στο ότι η αποτελεσματικότητά του μπορεί και να μην είναι δεδομένη.
Ο Πρωτοπαπαδάκης ένα χρόνο αργότερα εκτελέστηκε (μετά την καταστροφή και τη δίκη των "Εξ"), ο Παπάγος έφυγε νωρίς και τον Μαρκεζίνη τον έφαγε η (πολιτική) μαρμάγκα. Οι υποτιμήσεις τους βέβαια έμειναν στην ιστορία, κατά την κυριαρχούσα άποψη, ως σωτήριες και ωφέλιμες. Small comfort.
Πριν το Ευρώ, η χώρα είχε ένα νόμισμα που - θεωρητικά - μπορούσε να το κάνει ό,τι ήθελε. Συνήθως το υποτιμούσε. Κάποιες φορές με αξιομνημόνευτη απλότητα.
Επί Παπάγου, με υπουργό "συντονισμού" τον Μαρκεζίνη (σημ.: εδώ και δεκαετίες κανείς δεν τολμά να ονομάσει έτσι το υπουργείο εθνικής οικονομίας - εξέλιπε η ψευδαίσθηση ότι κάποιος "μαέστρος" συντονίζει δραστηριότητες και πόρους), το δολλάριο ΗΠΑ πήγε στις 30 δρχ. (για την ακρίβεια 30.000 - τα τρία μηδενικά κόπηκαν), από 15 που είχε πριν. Απλό και δυναμικό.
Ακόμη πιο παλιά, ο αντιβενιζελικός Πρωτοπαπαδάκης το 1921 ενίσχυσε το δημόσιο ταμείο με ένα εξίσου απλό και δυναμικό μέτρο: κόβοντας όλα τα χαρτονομίσματα στα δύο. Ένα εικοσιπεντάδραχμο π.χ. κατέληγε να έχει αξία 12,5 δραχμών, που αντιστοιχούσε στο δεξιό του τμήμα, αυτό που παρέμενε στην κυκλοφορία. Τα αριστερά κομμάτια κάλυψαν τις "τρύπες" που είχε δημιουργήσει η πολυετής πολεμική περιπέτεια και ιδίως η αποτυχημένη μικρασιατική εκστρατεία.
Ακόμη και σήμερα που δεν υπάρχει το όπλο της υποτίμησης ή διολίσθησης, ίσως να μην έχει εκλείψει η δυνατότητα απλών και δυναμικών λύσεων. Θεωρητικά, ο Παπακωνσταντίνου θα μπορούσε να ορίσει ότι κάθε μισθός και κάθε επίδομα - στο Δημόσιο, αλλά θα έδινε τον τόνο και για αλλού - μειώνεται κατά 10%. Το ότι (μάλλον...) δεν θα το κάνει, το αποδίδει κανείς αφενός στην αντίδραση που θα ξεσήκωνε ένα τόσο brutal μέτρο (ασύμβατο με το πνεύμα διαβούλευσης που διέπει τα πράγματα σήμερα), αφετέρου στο ότι η αποτελεσματικότητά του μπορεί και να μην είναι δεδομένη.
Ο Πρωτοπαπαδάκης ένα χρόνο αργότερα εκτελέστηκε (μετά την καταστροφή και τη δίκη των "Εξ"), ο Παπάγος έφυγε νωρίς και τον Μαρκεζίνη τον έφαγε η (πολιτική) μαρμάγκα. Οι υποτιμήσεις τους βέβαια έμειναν στην ιστορία, κατά την κυριαρχούσα άποψη, ως σωτήριες και ωφέλιμες. Small comfort.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου