31 Μαρ 2010

Κάθετος, μέση γραμμή, μισγάγγεια

Όταν βλέπετε ονόματα νησιών με δύο λέξεις που χωρίζονται με κάθετο (π.χ. Ίμια/Kardak) τότε πρόκειται για αμφισβητούμενη γη μεταξύ δύο κρατών (που το καθένα τους φυσικά θεωρεί ότι το καθεστώς κυριαρχίας είναι ξεκάθαρο). Δυστυχώς για τα νεύρα και τις καρδιές των περισσότερων ανθρώπων (και προς όφελος των διεθνολόγων που τα αναλύουν) υπάρχουν πολλά τέτοια προβλήματα - όχι απαραίτητα με φορτίσεις και συνέπειες (τρεις δικοί μας σκοτώθηκαν το '96) σαν αυτές των δωδεκανησιακών βραχονησίδων.

Τα προβλήματα συχνά παραμένουν άλυτα, μια και για λόγους εθνικού γοήτρου κάθε εμπλεκόμενη χώρα περιμένει μια υποθετική μελλοντική στιγμή "στρατιωτικής αδυναμίας" της αντίπαλης - στιγμή που μπορεί να έρθει μερικές γενιές αργότερα ή και ποτέ.

Ορισμένες χώρες, που το πήραν απόφαση ότι η μοίρα τους είναι κοινή, κατέληξαν σε πρακτικές λύσεις συγκυριαρχίας ή εναλλάξ διοίκησης (όπως στο νησί των Φασιανών, στις εκβολές του ποταμού που χωρίζει τη γαλλική και ισπανική χώρα των Βάσκων μεταξύ Irun & Hendaye, το οποίο αλλάζει "χέρια" κάθε εξάμηνο). Τέτοιες βελούδινες λύσεις είναι απλές όταν η κυριαρχία δεν έχει σοβαρό οικονομικό αντικείμενο και δεν αποτελεί μέρος ευρύτερης, άλυτης διαμάχης. Στο Αιγαίο των πετρελαίων και των στόλων όπως το ξέρουμε μετά το '73 (ή μάλλον μετά το '12), ούτε συζήτηση.

Ενίοτε όμως η λύση δίνεται από τη φύση. Το νησί Ταλπάτι / Πουρμπάσα, μεταξύ Μπαγκλαντές και Ινδίας, εμφανίστηκε "από το πουθενά" το 1970 μετά από την καταιγίδα Bhola. Για χρόνια η διαμάχη για την κυριαρχία περιστρεφόταν γύρω από την εφαρμογή της αρχής της μισγάγγειας, που μπορεί να θυμίζει Ζουράρι αλλά στην πραγματικότητα αφορά τον καθορισμό μεθορίου σε ποταμούς ή νοητές προεκτάσεις αυτών. Οι διεθνολόγοι (που λέγαμε) χρησιμοποιούν τόσο αυτή την αρχή όσο και εκείνη της μέσης γραμμής (που μπορεί να δώσει διαφορετικά αποτελέσματα). Ποια νοητή γραμμή χωρίζει την Ινδία από το Μπαγκλαντές στη θάλασσα; Προς τα πού να προεκτείνεις νοητά τον βραχίονα του κοινού δέλτα Γάγγη-Βραχμαπούτρα που χωρίζει τις δύο χώρες; Τελικά, με την άνοδο της στάθμης των υδάτων, το νησί έγινε ύφαλος και χάθηκε από το χάρτη. Το πρόβλημα δεν λύθηκε αλλά σίγουρα αποφορτίστηκε - άλλο να κονταροχτυπιέσαι για τον βυθό και τα νερά ενός λασπερού δέλτα και άλλο για (έστω και good-for-nothing) "γη".














No weapons, no flags, no soldiers, no island if possible!

Δεν υπάρχουν σχόλια: